مقدمه‌چینی برای تکرار اشتباه «برج جهان‌نما» در فضای روبه‌روی هتل عباسی اصفهان
نام خیابان «آماده‌گاه» اصفهان که افزون بر هتل عباسی مشهور، بناهای تاریخی ارزشمند و قدیمی دیگری مانند کتاب‌فروشی‌های قدیمی اصفهان را نیز در خود جای داده، شاید برای بسیاری از افراد فقط به دلیل موقعیت قرارگیری‌اش که درست روبه‌روی هتل عباسی اصفهان است، نامی آشنا باشد؛ اما شاید کم‌تر کسی به جز شهروندان اصفهان بداند که این بنا در دوره‌ی پهلوی اول ساخته شده و اکنون مسئولان هتل عباسی می‌گویند که می‌خواهند با تخریب این بازار فرهنگی، هتل دوم عباسی را بسازند! نخستین خبر در این‌باره را ششم تیرماه امسال یکی از روزنامه‌های محلی اصفهان در این زمینه داد که مدیرعامل جدید هتل عباسی در آن اعلام کرد: «مکانی که ما برای توسعه مهمانسرای عباسی اصفهان در نظر گرفته‌ایم، روبروی هتل قرار دارد، یعنی جایی که در حال حاضر کتابفروشیها فعالیت می‌کنند. محدوده، مهمانسرای عباسی ۲ فضا به مساحت هشت هزار و ۲۰۰ متر است و موافقت‌های اولیه وزیر اقتصاد و دارایی، استاندار اصفهان و شهردار اصفهان گرفته شده است.» انجمن دوستداران میراث فرهنگی اصفهان در اعتراض به این صحبت نامه‌ای را خطاب به جمالی‌نژاد، شهردار اصفهان فرستاد که رونوشت آن به سایر نهادهای ذیربط از جمله اداره کل میراث فرهنگی، شهردار اصفهان، استانداری، هتل عباسی، اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان و وزیر اقتصاد و دارایی نیز ارسال شد. در این نامه که به امضای سیروس شفقی، رییس این انجمن رسیده، آمده است: «پیرو سخنان اخیر مدیرعامل هتل عباسی درباره تخریب مجتمع فرهنگی- تجاری عباسی و تبدیل آن به "هتل عباسی ۲" نکاتی را به استحضار می‌رساند: آقای جمال زندی ادعا کرده‌اند، موافقت‌های اولیه از وزیر اقتصاد و دارایی، استاندار و شهردار اصفهان اخذ شده است، به نظر می‌رسد که طرح توسعه هتل عباسی و موافقت‌های به عمل آمده، بدون مطالعات کارشناسی اصولی و ارزیابی‌های میراث فرهنگی صورت گرفته است و بازنگری در آن ها لازم به نظر می‌رسد.» 
فشار روی "تنفس‌گاه هتل عباسی" در ادامه این نامه آمده است: «مجتمع فرهنگی - تجاری عباسی که درست روبروی هتل عباسی قرار دارد، یکی از نمونه‌های ارزشمند معماری مدرن فرهنگی- تجاری اصفهان با بیش از نیم قرن سابقه تاریخی است که با تاثیر از عناصر معماری ایرانی- اسلامی ساخته شده است. معماری این مجموعه پیوستگی خاصی با هتل عباسی، و دیگر بناهای تاریخی پیرامون خود دارد و به عنوان فضای باز و چشم‌انداز و تنفس‌گاه هتل عباسی جایگاه مهمی در ساختار معماری آن دارد و بدیهی است که تخریب آن و ساخت هر بنای دیگری در این محیط، عملا این ساختار یکپارچه را مخدوش می کند. از سوی دیگر، مجتمع فرهنگی - تجاری عباسی در اصل برای پاسخ به نیاز گردشگران و همچنین مسافران مقیم در هتل و دسترسی آسان آنان به بازار خرید محصولات فرهنگی و هنرهای دستی طراحی شده است و به همین منظور راه‌های زیرگذر از هتل تا طبقه زیرین این مجموعه وجود دارد که می‌تواند در صورت بازگشایی و استفاده بهینه بر جاذبه‌های گردشگری آن بیافزاید. در حال حاضر تمرکز کتابفروشیها و فروشگاه‌های صنایع دستی و آثار هنری در مجتمع فرهنگی – تجاری عباسی این محل را در سال‌ها به یکی از کانون‌های فرهنگی اصفهان تبدیل کرده است و مجاورت این کانون فرهنگی با محور گردشگری چهارباغ و هتل عباسی، از مفاخر اصفهان در نظر گردشگران و نشانه‌ای از جایگاه فرهنگ نزد مردم اصفهان است و بدیهی است که با تخریب این مجموعه، عملا یکی از مهم‌ترین کانون‌های فرهنگی اصفهان تخریب و پراکنده خواهد شد و تخصیص واحدهای تجاری در بنای جایگزین نیز هرگز نمی‌تواند این کانون را زنده سازد. تخریب مجتمع فرهنگی - تجاری عباسی و تبدیل آن به مهمانسرایی دیگر، با روشی که شرکت بیمه ایران از گذشته تا حال در قبال آثار تاریخی اصفهان داشته، در تضاد است«. .jpg)
«اشتباه برج جهان‌نما را تکرار نکنید» در ادامه نامه مذکور می‌خوانیم: «احداث هتل عباسی با بازسازی بخش‌های از دست رفته اثر تاریخی«کاروانسرای مادرشاه» مربوط به دوره صفوی و مرمت و باززنده سازی بخش‌های باقی مانده انجام شد و در این فرایند هرگز هیچ اثر تاریخی تخریب نشد و همین درایت، هتل عباسی را به مکانی خوشنام و با سابقه تاریخی طولانی در شهر اصفهان تبدیل کرده است. بعید به نظر می رسد که آیندگان تمایل داشته باشند با سرشکستگی در هتلی اقامت کنند که ساخت آن به قیمت تخریب بنای تاریخی ارزشمند دیگری صورت گرفته باشد. امیدواریم اشتباهی که با تخریب کاروانسرای «تحدید» و ساخت «ارگ متروکه جهان نما» شاهد بودیم، دوباره تکرار نشود. چنانچه اصفهان نیازمند توسعه هتل‌هایی در سبک و سیاق هتل عباسی برای تأمین نیاز گردشگران است، منطقی به نظر نمی‌رسد که این کار با تخریب مجتمع فرهنگی - تجاری عباسی صورت گیرد. از آنجا که تجمع مراکز درمانی در خیابان آمادگاه درست در چند قدمی محور تاریخی چهارباغ و نزدیک آثار تاریخی شاخص اصفهان و مسیر تردد گردشگران یکی از معضلات کلان شهر اصفهان است، دیر یا زود بخش عمده‌ای از این مراکز درمانی که در ساختمان‌های فرسوده خیابان آمادگاه قرار دارند باید به شهرک‌های سلامت و مجتمع‌های بزرگ درمانی خارج از محدوده تاریخی شهر منتقل شوند و محور خیابان آمادگاه تا باغ گلدسته نیز به راسته فرهنگی پایتخت فرهنگی و پیاده راه گردشگری تبدیل خواهد شد؛ پس مدیریت هتل عباسی می‌تواند برای تملک بناهای فرسوده در محل‌های مناسب برای ساخت هتل برنامه‌ریزی کند«. چرا نخستین هتل اصفهان را بازسازی و احیا نمی‌کنید؟ انجمن دوستداران میراث فرهنگی اصفهان در نامه خود آورده است: «همچنین ساختمان اولین و قدیمی‌ترین هتل اصفهان با نام «هتل جهان» ، درست در چند قدمی هتل عباسی در ضلع غربی چهارباغ و روبروی بازار هنر، از قابلیت خوبی برای باززنده‌سازی و به کارگیری دوباره به عنوان هتل برخوردار است و مدیریت هتل عباسی و بیمه ایران می‌تواند جهت تملک و پیوست آن به مجموعه هتل عباسی اقدام کند. هتل جهان که اکنون در تملک بخش خصوصی است و از آن به عنوان انبار کالا استفاده می‌شود، در سال ۱۳۰۷ خورشیدی ساخته شده است. این هتل با معماری نئوکلاسیک، مشرف به خیابان چهارباغ، و با چشم انداز مدرسه چهارباغ، سال‌ها پذیرای گردشگران اصفهان بوده و نام آن در سفرنامه‌های مختلف مشاهیر ذکر شده و همچنین تالار تئاتر آن نیز به مدت ۲۰ سال کانون تئاتر اصفهان بوده است و به همین خاطر در حافظه تاریخی و فرهنگی اصفهان ثبت است و این خود سرمایه ارزشمندی برای جذب گردشگران خواهد بود. در عین حال، در طرح تفصیلی اصفهان، زمین‌های مناسبی برای ایجاد هتل پیش‌بینی شده است که برای برخی از آنها پیش طرح‌هایی هم تهیه شده که می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار گیرد. آن‌چه اکنون ضروری به نظر می رسد، مشارکت شهرداری اصفهان و شرکت بیمه ایران با سازمان میراث فرهنگی برای مرمت اضطراری مجتمع فرهنگی- تجاری عباسی و کمک به هویت بخشی و رونق بیشتر این مجموعه ارزشمند با اجرای برنامه‌های فرهنگی، هنری و گردشگری است و امیدواریم از این پس روند توسعه زیرساخت‌های گردشگری در کلان شهر اصفهان که از ضروریات مهم توسعه گردشگری کشور است، بر بنیان توسعه پایدار استوار باشد.»
|
